به گزارش گروه رصد تروریسم دیدبان؛ با تعیین تکلیف داعش در شرق سوریه و آخرین تلاشهای این گروهک برای نشان دادن وجودی از خود، نگاهها همه به سمت ادلب سوق داده شده است، جایی که بهنظر میرسد بازی بزرگ بینالمللی در حال شروع شدن است و خود بازیگران دخیل هم نمیدانند که تکلیف چیست، چرا که بازیگران دور و نزدیک بسیاری در این پرونده وجود دارد که اعمال قدرت هر کدام میتواند کل معادله را از هم بپاشد. در این میان ترکیه و قطر بهعنوان دو بازیگر فعال و قدرتمند در شمال سوریه که حامی اصلی گروههای متعدد و مختلف تروریستی بهشمار میروند دست به کار شده تا روند یکسان سازی حکومتی در این مناطق را هموار کنند.
ترکیه در تلاش است تا با مضحمل کردن جبهه النصره و گسست پیوندهای آشکار و پنهان آن با القاعده مسیر را برای یک دولت دستنشانده در این منطقه فراهم کند. ترکها در طول شش سال گذشته سرمایهگذاری بزرگی در این مناطق کرده و بهسادگی حاضر نیستند که دست از برنامههای خود بردارند. آنچه روز سهشنبه در مورد بازداشت چند تن از چهرههای شاخص بینالمللی القاعده به دستور ابومحمد الجولانی سرکرده جبهه النصره منتشر شد، در واقع نخستین فاز عملیاتی ترکها برای دور جدید برنامههایشان بود.
واقعیت آن است که جولانی از این اقدام ترس و واهمه داشته و دارد، اما وقتی خود را میان چکش سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه و سندان القاعده میبیند، بر آن است تا سندان را بردارد، چرا که ضرب چکش میتواند کاریتر باشد. از اینرو با پذیرفتن خطر بسیار، وارد معاملهای بسیار خطرناک با ترکها شده و ضمن دستگیری تعدادی از چهرههای شناخته شده که ماموران حقیقی و فرستادگان واقعی القاعده بینالملل به سوریه بودند، مسیر را به سمت آیندهای نامعلوم باز کرده است. این اقدام باعث واکنش تند، صریح و بیسابقه ایمن الظواهری از جبهه النصره شد، انتقادی که از هفتههای گذشته بهشکل ضمنی شروع شده بود و اکنون خود را علنی میکند.
بر اساس بیانیهای که جبهه النصره از طریق خبرگزاری خود منتشر کرده، اتهامی نبوده که به بازداشتشدهها وارد نشود. نکته جالب نحوه دستگیری این افراد است که دقیقا رفتار محمد بن سلمان در بازداشت تعداد زیادی از شاهزادگان و چهرههای شناخته شده بینالمللی آلسعود را تداعی میکند. دعوت از آنها برای شرکت در یک نشست و سپس دستبند زدن به آنها و فرستادنشان به سیاهچال و بعد هم بدترین اتهامات ممکن. با این حال جولانی به خوبی بر این نکته واقف است که در برابر این اقدام قدرت مقاومت ندارد و دیر یا زود باید تاوان این خطر را بدهد و از اینرو گفته که آنها در دادگاه شرعی، محاکمه خواهند شد.
پیش تر یعنی در مهرماه سال جاری الجولانی میزبان فرستاده خاص ایمن الظواهری در ادلب بود، که البته این نماینده رهبر القاعده الجولانی را آماج انتقادات فراوان درباره آینده جهاد در سرزمین شام و عملکرد رهبری النصره در این کشور قرار داد. همچنین الجولانی به دلیل این که بر خلاف بیعت سابق خود با سران القاعده وارد مذاکره با ترکیه شده بود نیز مورد مواخذه قرار گرفت. این نشست دقیقا چند روز پس از آن صورت گرفت که جولانی دیدارهای بسیار سری با افسران امنیتی ترکیه انجام داد که حتی نزدیکترین افراد پیرامونش نیز از آن مطلع نبودند. تصمیم سازمان جهانی القاعده برای بازسازی خود در سوریه با فرماندهی حمزه بن لادن و رایزنیهای صورت گرفته با برخی از گروههای جهادی، بن بست بسیار سختی را برای جولانی به وجود آورد.
اینکه چگونه جولانی تا این اندازه تحت اشراف ترکها قرار گرفته است، نیز خود داستانی مفصل دارد. ترکها تنها چند ساعت پیش از نشست مشهور فرودگاه ابوظهور که در آن دهها تن از فرماندهان و عناصر این گروهک به هلاکت رسیدند از طریق سازمان اطلاعات ترکیه خبردار میشود که برای «حفظ جانش» هم که شده، به این نشست نرود. پس از حمله جنگندههای روس، امنیتیهای ترکیه دوباره سراغ او رفته و میگویند که شاید بار دیگر اوضاع به این شکل نباشد و جولانی به این نتیجه میرسد که اگر همکاری نکند، جانش خیلی زودتر به خطر خواهد افتاد و به این ترتیب با خیانت طبیعی ترکها، یکی از تروریستهای شناسنامهدار جهان نجات پیدا میکند تا «دستورات خاقان» را اجرا کند.